1
3B3401
พระมาลัย (ต้น)
วัดปงสนุก ชุดที่ 1
ตำบลเวียงเหนือ
อำเภอเมือง
จังหวัดลำปาง
ติดรอบวิหารในวันพิธีเทศน์มหาชาติ (ตั้งธรรมหลวง)
ช่วงพุทธศตวรรษที่ 25
ภาพเล่าเรื่อง
นิบาตชาดก เวสสันดรชาดก พระมาลัย (ต้น)
แบบพื้นบ้าน
สีฝุ่นบนผืนผ้า
65.5 x 139 เซนติเมตร
ภาพพระบฏแบ่งออกผืนนี้เป็นตอนที่ชายเข็ญใจยากไร้ผู้หนึ่งได้ออกจากบ้านเข้าป่าเก็บผักหาฟืนเพื่อนำมาขายเลี้ยงชีพ ในภาพแสดงเหตุการณ์สามฉากเริ่มจากส่วนล่างสุดซึ่งในระหว่างทางกลับบ้านของชายเข็ญใจซึ่งได้พบสระน้ำจึงลงไปอาบน้ำให้หายเหนื่อย และเห็นดอกบัวงดงามจึงเก็บดอกบัวกลับมาด้วยแปดดอก จากนั้นถัดขึ้นมาชายเข็ญใจได้เห็นพระมาลัยเดินบิณฑบาตมาทางนี้ ได้มีจิตศรัทธาและเลื่อมใสต่อพระมาลัย จึงเข้าไปนมัสการพร้อมถวายดอกบัวที่ตนเก็บมา พระมาลัยรับดอกบัวแล้วเหาะขึ้นไปนมัสการพระ จุฬามณีเจดีย์ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ลักษณะเด่นของพระมาลัยในทุกงานศิลปกรรมที่ปรากฏ คือ เป็นพระอรหันต์ถือตาลปัตร มีฤทธิ์สามารถเหาะเหินเดินอากาศไปยังนรกและสวรรค์ได้ นอกจากนี้ยังมีส่วนเชิงผ้าที่ศิลปินได้เขียนเป็นลายพรรณพฤกษาเลื้อยคดโค้งไปมา คล้ายลวดลายในงานสถาปัตยกรรมไม่ว่าจะเป็นในส่วนเชิงเสาหรือตาม ขื่อ คาน ของอาคาร เป็นลวดลายที่แสดงถึงอิทธิพลจากไทยภาคกลาง อีกทั้งศิลปินเลือกใช้สีแดงอมส้มเป็นหลักเพื่อตัดกับสีที่ใช้ระบายในภาพเล่าเรื่องส่วนบนอีกด้วย ภาพพระบฏในรูปแบบนี้ของวัดปงสนุกพบอยู่สองผืนด้วยกัน คือ ผืนนี้ในตอนมาลัยต้น และกัณฑ์ทศพร สังเกตจากลายเส้น เทศนิคการลงสี และลายผ้าจะมีความแตกต่างจากผืนอื่น ๆ